Jan Van Eyck .. vermoord!

Wanneer? in 1441
Hoe? Vergiftigd.
Wààr? in Brugge
Door Wie? Door de Portugese Staatsveiligheid.
Waarom? Kopiëren van hyper-geheime zeevaartkaarten, daarop stond de doodstraf.








Arme Jan van Eyck, slachtoffer van zijn trouw aan Filips de Goede, zijn broodheer.
Ik denk aan hem omdat ik lees dat zijn "Lam Gods" aan een grondige onderhoudsbeurt toe is

Jan van Eyck. Geboren rond 1390 in Maaseyck, vandaar zijn naam.
Hij werkt sinds 1425 voor Filips de Goede, Hertog van Bourgondië.
Het klikt zeer goed tussen die twee.
"Painter and diplomat, he wa a faithful servant of his Prince who never treated him otherwise than graciously". (Brittanica)


PORTUGAL, XVde Eeuw.

1415

Koning Joao I vaart uit met zijn zonen, o.a. Hendrik, later de Zeevaarder genoemd..
De ontdekkingsreizen beginnen; bron van grote rijkdommen voor Portugal..
Elke kapitein die uitvaart krijgt een cartograaf en een notaris mee aan boord.
Bij hun thuiskomst moeten ze directo alle drie naar de Koning die alle nieuwe gegevens laat overbrengen op wat de grootste schat is van het land: DE enige unieke totaalkaart van de toen gekende zeeroutes.

Gans West-Europa aast op die gegevens. Spionnen worden uitgestuurd.
Het cartografisch instituut, uiteraard allemaal beëdigde personen waaronder ene piepjonge Bartolomeo Colombo -jongere broer van Christoforo-, heeft geen toegang tot die kaart maar brengt enkel de aanvullingen aan.
Dit instituut moet zelfs valse kaarten aanmaken en die clandestien verspreiden zodat
spionnen misleid worden.. Die valse kaarten geven aanleiding tot veel schipbreuken.
Beter een schipbreuk dan een oorlog, zegt het Portugese Hof.


1428

Filips stuurt Jan mee met een diplomatieke missie die zijn huwelijk met Isabella van Portugal, dochter van Joao I, moet negotiëren. Voorwendsel was dat Jan het portret van de Prinses moest maken, wat hij ook deed..
Heeft hij die Kaart aan het Portugese Hof gezien? Kreeg hij de opdracht die mentaal op te
slaan?

Filips kende het enorm visueel geheugen van de schilder. Uit de archieven blijkt dat aan Jan grote sommen werden betaald voor het maken van reizen waarbij meestal niet duidelijk wordt gepreciseerd waartoe die reizen dienden en waarheen ze hebben geleid.
"He got extra pay for his services." .


1430

Filips trouwt met Isabella van Portugal in Sluis. Grote diner in Oud Sluys !
Ze hebben een zoon, Karel De Stoute, ( Le Téméraire) pretentieuze dwazekloot die later het Hertogdom verpatst.
Portugezen nestelen zich in Brugge. Bezoeken frequent Van Eyck
Jan zal nog een wereldkaart voor de Hertog maken maar die is "verloren" gegaan.


1441

Tijdens een diner bij Jan thuis, met gasten, wordt hij onwel en overlijdt schielijk. Hij was iets ouder dan vijftig.
Volgens zijn leerling Petrus Christus vertoonde hij symptomen van vergiftiging.
Van Eyck's dochter wordt non. Filips betaalt de bruidschat voor het klooster.

De Portugezen gaan ontverstoord verder met hun exploratie van Afrika' s westkust.
Ze zoeken een weg dwars door Afrika naar Indië; varen de Niger op: moeten terugkeren, proberen de Congostroom, weer valse hoop; nog dieper zien ze een Kaap: hier krijgt (1487) Bartolomeus Diaz Goede Hoop: hij kan blijven Oostwaarts varen.
De Weg ligt open voor Vasco da Gama en Fernao Magelhaes.

En Colombus in dat alles? Hij woonde en werkte ook in Lissabon, maar hij was geen Portugees, hij was een gastarbeider uit Genua. Ervaren zeeman maar in het ongewisse gelaten voor de Oostroutes zocht hij een weg naar Indië via het Westen.
Het was geen avonturier maar wist, met reizen naar Frankrijk en Duitsland, dat er zoiets als een mappa mundi in de maak was. Ook had hij grondig de reizen van Marco Polo ingestudeerd om een idee te hebben over Azië. Met een goed onderbouwd dossier trok hij naar het Portugese Hof, waar zijn voorstel door "Experts" weggelachen werd; de zeemijlen waarmee hij werkte waren niet correct enz…
Woedend trok Christoffel, met zijn broer Bartolomeo naar Spanje.
Les Rois Catholiques hadden er wel oor naar, maar het mocht niet veel kosten.
Hij kreeg een bemanning van criminelen uit de gevangenis van Palos en drie hoerenschepen, dat waren karveeltjes met prostituees die in het zog van de Spaanse galjoenen voeren.
De namen van die schepen spreken voor zichzelf: La Pinta (de geschilderde) La Nina ( het meisje, lees de deerne) en La Maria Galante, discreet omgedoopt in La Santa Maria. Ontdopen van schepen brengt ongeluk. La Santa Maria verging op de eerste Amerikareis.