1982
Oorlog tussen Argentinië en het United Kingdom.
Combat Zone in de South Atlantic
Aan boord van een destroyer van de Royal Navy loopt een radiobericht binnen.
"Als ge met uw Sonar echo hebt is het niet noodzakelijk een vijandelijke duikboot, het kan ook een blauwe vinvis zijn. Dit is een zeldzame dus beschermde walvissoort. For Christ Sake, gooi daar geen dieptebommen op of we hebben gans de wereldpers op ons dak.
getekend :
Prince Philip of Edinborough, Voorzitter van het W.W.F. (World Wildlife Fund).
Kort nadien: echo! Stress op de commandobrug; is het een onderzeeër of een walvis? Twee clans.
De eerste clan: "gotfer, we gaan ons toch naar de kelder niet laten torpederen voor een stomme vis…
De tweede clan: die van de commandant: als we een walvis treffen is het gedaan met onze loopbaan.
Een officier heeft een inval: "In de machinekamer heb ik een oude zeebonk die vroeger nog walvisvaarder geweest is, laat hem eens kijken op het radarscherm."
De olieman wordt op de brug gefloten, kijkt aandachtig en besluit: 't is een walvis, een wijfje en ze heeft een jong bij haar; zie je niet dat er twee echo's zijn? Naast de grote echo dwarrelt een tweede kleine echo: dat is het jong.
En effectief: "there she blows" : walvis en jong duiken op aan de oppervlakte.
Hoera geroep op het schip maar inmiddels is er een echte duikboot genaderd en schiet een torpedo af.
Instinctmatig schiet de walvis er op af, om haar jong te beschermen, denkend dat het een orka is, aartsvijand van de vinvis.
De torpedo doodt de walvis en redt de destroyer.
Fantasie? Het radiobericht is echt. De rest is een prachtig boekje (La Baleine des Malouines Uitg. Julliard 1983) van Pierre Boulle, je weet wel de auteur o.a van "De Brug over de River Kwai".
De Falklandoorlog, was net zoals de Cuba crisis, een heet moment in de koude oorlog.
Het was niet altijd een koude oorlog: er was een conflict, eigenaardig genoeg in de South Atlantic en niet in de North Atlantic: de Falkland oorlog (1982).
Een paar duizend Britten en Argentijnen sneuvelden. Waarom die oorlog voor een verloren eilandengroep op 450 km uit de kust van Patagonië?
De Falkland eilanden zijn de toegangspoort naar de Zuidpool; dat is geen ijskap zoals de Noordpool maar een continent waar geprospecteerd wordt naar bodemrijkdommen dus een strategisch belangrijke plaats.
Wie daar zijn radars opstelt controleert alle zeevaart naar Antarctica.
Deze archipel in de woeste roaring fifties werd ontdekt in 1592 door een Hollandse zeevaarder: Seebald de Weert. Op oude kaarten staan ze vermeld als de "Sebaldinas". Rond die tijd moet ook een Engelsman, John Davis die eilanden aangedaan hebben, hij noemde ze naar Lord Falkland, de toenmalige schatbewaarder van de Royal Navy, vermoedelijk om op een goed blaadje te staan.
Veel later, in 1763 heeft Bougainville op zijn wereldreis er een groep muitende matrozen uit Saint Malo afgezet. Op dat onherbergzaam oord hebben ze het niet overleefd, het waren geen Robinsons, maar de naam is gebleven: les Malouines.
Wat later heeft Frankrijk het doorverkocht aan Spanje, de naam is gebleven: verbasterd in het Spaans werd het de Malvinas.
Pas in 1832 eiste Engeland het op toen de pas opgerichte staat aan de Rio de la Plata (Zilverrivier) Argentina tot stand kwam.
Argentinië dient tot op heden ten dage nog altijd jaarlijks een claim in op eigendomsrecht.
Maar wat gebeurde in 1982?
Het was nog volop koude oorlog en de Sovjet Unie had graan nodig; de vroegere graanschuur van Europa, Oekraïne, bleef leeg onder het regime, dus was de S.U. verplicht het aan te kopen bij potentiële vijand: Amerika.
"Ik zal een raket afschieten naar waar de Partij het beveelt," zong de Komsomol (Communistische Jeugdbeweging) met rode wangetjes, rode halsdoek, dik gevreten met meelproducten uit de Middle -West.
Wie had er nog graan te koop: Argentinië!
De deal met Rusland was: pak de Falklands en wij kopen uw graan.
Argentinië sloeg toe maar rekende verkeerd.
Groot-Brittanië, trouwe bondgenoot van de NATO moest de waakhond blijven aan de poort van Antarctica en mocht dus een indrukwekkende Task Force van de Royal Navy naar het conflictgebied sturen.
Men dacht dat dit intimiderend genoeg zou zijn om Argentinië van het plan te doen afzien.
Weer mis gegokt: zowel Thatcher als Videla stonden voor verkiezingen en wilden geen gezichtsverlies lijden.
De Argentijnen, bewapend door Frankrijk (geen lid van de Nato, de Gaulle had ze buitengezwierd uit Chateauroux, daarmee zitten ze nu in Brussel) boden heftig weerstand. Hun Mirages kelderden met Exocet raketten H.M.S 's "Sheffield". 250 zeelieden verdronken.
In de North Atlantic zou dat niet gelukt zijn want AWACS (Airborne Warning And Control System), Boeings met een grote schotelantenne op hun bult, waarschuwen voor aankomende missiles. In de South Atlantic hadden ze die niet.
Als reactie werd de Argentijnse kruiser "Belgrano" (een occasie ilio tempore verkocht door de USA) getorpedeerd: 650 doden.
Alexander Haig, voormalig NATO bevelhebber, maar in 1982 U.S. Secretary of State heeft bemiddeld en pendelde tussen Londen, Buenos Aires en Washington om het conflict niet te laten escaleren. Engeland won, de oorlog duurde 74 dagen.
Haig stierf vorig jaar. Hij was kandidaat voor de presidentsverkiezingen in 1989 maar George Bush Sr. had oliedollars om tegen de kampanje te gooien en haalde het. Algemeen wordt aangenomen dat met viersterren generaal Haig golfoorlog I en II niet zouden plaats gehad hebben.
No comments:
Post a Comment